Głównym celem Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego (SUE RMB) jest zacieśnienie współpracy w regionie i wykorzystanie potencjału, jaki pojawił się wraz z rozszerzeniem UE.

Inicjatorem Strategii był Parlament Europejski, który w listopadzie 2006 r. przyjął rezolucję postulującą opracowanie SUE RMB. W grudniu 2007 r. Rada Europejska (w wyniku aktywności państw regionu, zwłaszcza Szwecji), wezwała KE do opracowania SUE RMB. W czerwcu 2009 r. Komisja Europejska przyjęła Komunikat dotyczący Strategii, a w październiku 2009 r. (w czasie prezydencji szwedzkiej) SUE RMB została zatwierdzona przez Radę Europejską.

Istotą Strategii jest współpraca na wielu poziomach: rządowym, regionalnym i lokalnym, z udziałem świata nauki, ośrodków badawczych, akademickich, struktur regionalnych, instytucji zarządzających programami operacyjnymi, a także sektora prywatnego. Strategia stwarza możliwość nawiązania szerokich kontaktów z partnerami makroregionu, inicjowania nowych projektów oraz promowania na forum międzynarodowym projektów już istniejących.

SUE RMB określona została jako pierwsza strategia makroregionalna UE o charakterze wewnątrzunijnym. Jest realizowana w oparciu o środki w ramach istniejących instrumentów finansowych UE, środki pochodzące z budżetów narodowych oraz środki pochodzące z międzynarodowych instytucji finansowych. Implementację Strategii oparto na Planie Działania, zawierającym Obszary Tematyczne i Działania Horyzontalne. Plan Działania SUE RMB obejmuje 3 główne cele: Ochrona Morza - Save the Sea, Rozwój połączeń w regionie - Connect the Region oraz Wzrost dobrobytu - Increase Prosperity. Od czerwca 2015 r. Strategia posiada 13 Obszarów Tematycznych (Policy Areas) i 4 Działania Horyzontalne (Horizontal Actions), w ramach których realizowanych jest kilkadziesiąt Projektów Flagowych (Flagship Projects).

Cele Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego

1. Ochrona Morza (Save the Sea)

1.1. Czystość wód morskich (Clear water in the sea)
1.2. Bogata i zdrowa przyroda (Rich and healthy wildlife)
1.3. Czysta i bezpieczna żegluga (Clean and safe shipping)
1.4. Poprawa współpracy (Better cooperation)

2. Rozwój połączeń w regionie (Connect the region)

2.1. Dobre warunki transportowe (Good transport conditions)
2.2. Wiarygodne rynki energii (Reliable energy markets)
2.3. Łączenie ludzi w regionie (Connecting people in the region)
2.4. Poprawa współpracy w obszarze zwalczania przestępczości transgranicznej (Better cooperation in fighting cross-border crime)

3. Wzrost dobrobytu (Increase Prosperity)

3.1. Region Morza Bałtyckiego liderem w pogłębianiu i realizacji jednolitego rynku (Baltic Sea region as a frontrunner for deeping and fulfilling the single market)
3.2. Wkład SUERMB w realizację startegii “Europa 2020” (EUSBSR contributing to the implementation of EU 2020 strategy)
3.3. Zwiększenie globalnej konkurencyjności Regionu Morza Bałtyckiego (Improved global competitiveness of Baltic Sea region)
3.4. Adaptacja do zmian klimatycznych, zapobieganie i zarządzanie ryzykiem (Climate change adaptation, risk prevention and management)

Obszary Tematyczne (OT)

1. Biogospodarka – Rolnictwo, leśnictwo i rybołówstwo
2. Kultura – Kultura i sektory kreatywne
3. Edukacja – Edukacja, badania i zdolność do zatrudnienia
4. Energia – Plan działań w zakresie połączeń międzysystemowych na rynku energii państw bałtyckich (BEMIP Action Plan) dla konkurencyjnej, bezpiecznej i zrównoważonej energii
5. Zagrożenia – Ograniczenie stosowania i oddziaływania substancji niebezpiecznych
6. Zdrowie – Poprawa i promowanie zdrowia ludzkiego, z uwzględnieniem aspektów społecznych tej kwestii
7. Innowacje – Wykorzystanie pełnego potencjału w dziedzinie badań i innowacji i MŚP, wykorzystanie jednolitego rynku cyfrowego jako źródła przyciągania talentów I inwestycji
8. Biogeny – Ograniczenie zrzutów substancji biogennych do morza do poziomów akceptowalnych
9. Bezpieczeństwo – Osiągnięcie przez region czołowej pozycji w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony na morzu
10. Zabezpieczenie – Ochrona przed sytuacjami kryzysowymi i wypadkami na lądzie oraz przestępczością transgraniczną
11. Żegluga – Stworzenie wzorcowych warunków ekologicznej żeglugi w regionie
12. Turystyka – Wzmacnianie spójności makroregionu za pomocą turystyki
13. Transport – Poprawa wewnętrznych i zewnętrznych połączeń transportowych

Działania Horyzontalne

1. Planowanie przestrzenne – zachęcanie do planowania przestrzennego obszarów morskich i lądowych we wszystkich państwach członkowskich w obszarze Morza Bałtyckiego oraz opracowanie wspólnego podejścia do współpracy trans granicznej
2. Sąsiedzi – tworzenie wartość dodanej współpracy w obszarze Morza Bałtyckiego poprzez współpracę regionów i krajów sąsiadujących
3. Zdolność – budowa zdolności i zaangażowania
4. Klimat

Każdy z obszarów tematycznych oraz działań horyzontalnych posiada swojego koordynatora (Policy Area Coordinator/PAC, Horizontal Action Coordinator/HAC). Polska pełni rolę współkoordynatora trzech Obszarów Tematycznych SUERMB:

1. Obszar Tematyczny Nutri „Redukcja zrzutów substancji biogennych do morza do akceptowalnego poziomu” – Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej;
2. Obszar Tematyczny Innowacje „Pełne wykorzystanie potencjału regionu w zakresie badań, innowacyjności oraz SME” – Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego;
3. Obszar Tematyczny Kultura „Kultura i sektory kreatywne”– Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
   Lista instytucji pełniących rolę koordynatorów dostępna jest na stronie SUERMB http://www.balticsea-region-strategy.eu/contacts.

Morze Bałtyckie, stanowiące centralny element obszaru objętego Strategią jest czynnikiem spajającym cały region, stanowiąc wspólny zasób środowiskowy i ekonomiczny. Jednocześnie Morze Bałtyckie stawia wyzwania w wymiarze transnarodowym, m.in. w odniesieniu do ochrony środowiska, transportu morskiego czy zrównoważonego rozwoju.
Dzięki opracowanej Strategii Unii Europejskiej dla Regionu Morza Bałtyckiego możliwe jest wzmocnienie integracji tego cennego regionu, wspólne stawienie czoła wielu wyzwaniom istniejącym wokół Morza Bałtyckiego, ale także usprawnienie współpracy między Państwami członkowskimi położonymi nad Morzem Bałtyckim a krajami partnerskimi.

Realizację SUERMB wspierają głównie Programy współpracy terytorialnej Interreg, gdzie projekty wykazujące realizację celów SUERMB są szczególnie promowane a w niektórych przypadkach zyskują dodatkową punktację w trakcie procesu oceny. Bezpośrednie wsparcie realizacji Strategii wyróżnia przede wszystkim Program współpracy transnarodowej Interreg Region Morza Bałtyckiego 2014-2020. Poświęcony jest temu Priorytet 4 „Zdolność instytucjonalna w zakresie współpracy makroregionalnej”, który ma na celu wsparcie działań wzmacniającym wdrażanie strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego, a także implementacji priorytetów wspólnych dla SUERMB oraz regionalnych strategii krajów partnerskich.

Cel szczegółowy 4.1 „Seed Money” - Zwiększenie potencjału w zakresie współpracy transnarodowej przy realizacji Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego oraz współpracy z krajami partnerskimi w zakresie wspólnych priorytetów - współfinansuje przygotowania projektów o strategicznym znaczeniu dla jednego z obszarów polityki lub działań horyzontalnych SUERMB. Projekty przygotowane w ramach Seed money mogą być później zrealizowane z dowolnego źródła finansowania dostępnego w regionie. Niezbędnym warunkiem ubiegania się o dofinansowanie jest uzyskanie listu poparcia od właściwego Koordynatora Obszaru Tematycznego lub Koordynatora Działania Horyzontalnego, który potwierdzi wkład projektu w realizację celów danego obszaru polityki lub działania horyzontalnego Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego.

Cel szczegółowy 4.2 „Koordynacja współpracy makroregionalnej” - Zwiększenie zdolności instytucji publicznych i organizacji panbałtyckich w zakresie transnarodowej koordynacji wdrażania Strategii UE dla Regionu Morza Bałtyckiego oraz umożliwieniu realizacji priorytetów wspólnych z krajami bałtyckimi - wspiera koordynatorów obszarów tematycznych, koordynatorów działań horyzontalnych oraz narodowych koordynatorów narodowych w koordynowaniu transnarodowych działań oraz realizowaniu celów SUE RMB. Ponadto, w ramach tego celu oferowane jest dofinansowanie dla ogólnego wsparcia oraz komunikacji związanych z wdrażaniem strategii.

Narodowy Punkt Kontaktowy ds. SUERMB: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Departament Polityki Europejskiej, email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., tel. +48 22 523 9175.

Strona internetowa Strategii UE dla regionu Morza Bałtyckiego: http://www.balticsea-region-strategy.eu/